CEVİZ YETİŞTİRİCİLİĞİ
Ceviz önemli meyve türlerinden birisidir. Zengin bir genetik çeşitlilik söz konusudur. Değişik tüketim alanları mevcuttur. Ceviz ağaçları uzun ömürlüdür. Hastalık ve zararlı yönünden çok fazla ilaçlamaya gereksinim göstermez. Meyvesinin pazar değerinin yüksek olması bu meyve türüne karşı ilgiyi gittikçe arttırmaktadır.
Ceviz yetiştiriciliğini sınırlayan en önemli faktör ilkbahar geç donlarıdır. Ayrıca cevizlerin verimliliğinde en önemli hususlardan biriside ekolojik faktörlerdir. Ceviz yetiştiriciliğine karar verilirken geçmişe dönük uzun yıllar meteorolojik veriler önemlidir.
Ceviz Yetiştiriciliğinde İklim ve Toprak İstekleri
Ceviz derin süzek bitki besin maddesince zengin, organik madde kapsamı yüksek topraklarda rahatlıkla gelişir. Ancak kazık köklü olması ve köklerinin derine gitmesi değişik toprak şartlarına adapte olabilmesini sağlamaktadır. Ancak taban suyu seviyesinin 2 m’den aşağı olması gerekmektedir.
Cevizin 1200-1800 saat soğuklama ihtiyacı vardır. Hem yüksek hemde düşük sıcaklığa karşı hassastır. Yüksek yaz sıcaklarına karşı yeşil kabukta yanmalar görülebilmektedir. İç cevizde yüksek sıcaklıklarda büzülmelere rastlanmaktadır. Zararlanmalar 40-42 dereceden sonra kendisini daha fazla hissettirir. Genç ceviz ağaçların taze sürgünleri –9 OC’de zararlanırlar. Sonbaharın erken donlarında –8 ile –9 OC de bile zarar görebilirler. İlkbahar geç donlarında küçük meyveler -1 decede zarlanırken; çiçekte -3 dereceye kadar dayanabilmektedir.
Ceviz Yetiştiriciliğinde Bahçe Yerinin Seçimi ve Bahçe Tesisi
Ceviz kazık köklü olduğu için kökleri derine gider Bu nedenle bahçe tesisi yapmadan toprak hazırlığının çok iyi yapılması gerekmektedir. Dikimden önce dip kazan ile sürülmelidir. Ayrıca pulluk ile derince sürülüp toprak iyice havalandırılmalıdır. Daha sonra herhangi bir ikileme aleti ile toprak ikilenir. Dikim yerleri işaretlenip toprak burgusu ile fidan çukurları açılır. Çukur derinliği ve genişliği 50 cm. olmalıdır. Yapılacak toprak analizine göre toprağa dikim öncesi yanmış ahır gübresi vermek faydalı olacaktır. Eğer taban suyu problemi varsa mutlaka drenaj yapılmalıdır. Bahçe tesisi yaparken eğer mümkünse arazimizin güneye bakan ve hafif meyilli araziler tercih edilmelidir. Hakim rüzgar problemi varsa mutlaka rüzgar kıran ile önceden önlem alınmalıdır. Bahçe tesisi yapılırken dikim aralık ve mesafelerin tespitinde çeşit özelliğinin yanı sıra kültürel işlemlerin uygulanabilirliliğide dikkate alınmalıdır. Dikim aralık ve mesafeleri sayılan bu etkenleri dikkate alarak 8m X 8m veya 10m X10m olmasına dikkat edilmelidir. Tesis oluşturulurken birbiri ile uyuşur çeşitlerin dikilmesine dikkat edilmelidir.
Ceviz Yetiştiriciliğinde Budama ve Terbiye Şekli
Ceviz ağaçları diğer meyve ağaçlarına uygulanan budama şeklinden farklıdır Ceviz fazla oranda budama gerektirmeyen bir ağaçtır. Dikimden sonra ilk 3 yıl içinde terbiye şekli olan Modifiye lider şekli verilmelidir. Cevizlerde diğer meyve türlerinde olduğu gibi her yıl verim budaması, üst üste binen dalların kesimi, kuruyan, yaralanan ağaçların çıkarımı yapılmalıdır. Kalın dal kesiminden kaçınılmalıdır.
Ceviz Yetiştiriciliğinde Sulama
Ceviz her ne kadar kazık köklü bitki ise de diğer tüm çok yıllık bitkilerde olduğu gibi sulama önemli bir kültürel işlem olarak karşımıza çıkmaktadır. Su tüketiminin yüksek olduğu ekolojilerde yeter düzeyde yağış yok ise mutlaka sulama yapılmalıdır.
Ceviz Yetiştiriciliğinde Gübreleme
Düzenli bir gelişme ve bol verim için gübreleme önemlidir. Özellikle yaprak ve toprak analizlerine ve tavsiye edilecek dozlara göre gübreleme yapılması gerekmektedir. Yeni tesis yapılırken mutlaka dekara 4-5 ton çiftlik gübresi gerekmektedir.
Ceviz Yetiştiriciliğinde Hasat
Yeşil dış kabuğun çatlayarak kahverengini alması ve yeşil dış kabuğun kolayca kavlayarak ayrılması hasat zamanının geldiğinin göstergesidir. Hasadı fazla geciktirmek gerek kuş zararının gerekse yağmur zararının artmasına yol açacağından hasat işlemini çabuk gerçekleştirmek gerekmektedir. Hasat işlemi gerçekleştirilirken sırık-dal vb. materyaller ile ağaçın hasat yapmamak gerekmektedir. Hasat edilen meyveler yeşil dış kabuktan ayrıldıktan sonra gölgede iyice kurutulmalıdır. Kurutma işlemi için 7-10 gün bekletilen meyveler uygun ambalaj malzemeleri içinde uygun şartlarda muhafaza edilmelidir. Aksi taktirde yağlı oldukları için kısa zamanda meyvede acılaşma tat ve aromada bozulmalara rastlanabilir.
Ceviz Çeşitleri:
Yalova-1, Yalova-3, Yalova-4, Şebin, Bilecik, Kaman, Maraş-18, Kaplan-86, Chandler, Pedro, Fernor, Frenquette, Fernor